ΤΟ 21ο ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΣΑΡΑΚΑΤΣΑΝΑΙΩΝ ΣΤΗΝ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ


Ο Σύλλογος Σαρακατσαναίων Θεσπρωτίας θα διοργανώσει το 21o Οργανωτικό Συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Σαρακατσαναίων το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Μαρτίου 2009 στην Ηγουμενίτσα.
Το Οργανωτικό Συνέδριο πραγματοποιείται κάθε δυο χρόνια και είναι η μεγαλύτερη διασυλλογική διοργάνωση των Σαρακατσαναίων της Ελλάδας και είναι πάντα υπό την αιγίδα της Π.Ο.Σ.Σ.
Η ανάθεση του μεγάλου αυτού εγχειρήματος έγινε στο προηγούμενο Συνέδριο, στις Σέρρες το 2007, ύστερα από ψηφοφορία μεταξύ του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Θεσπρωτίας και του Συλλόγου Σαρακατσαναίων Ξάνθης. Οι Σύνεδροι εμπιστεύτηκαν τη Θεσπρωτία με συντριπτική πλειοψηφία δίνοντας ένα τόνο προσδοκίας και ευθύνης για την άρτια διοργάνωση στο Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου αλλά και σε όλους του Σαρακατσαναίους της Θεσπρωτίας. Οι επιτυχείς διοργανώσεις των προηγουμένων συνεδρίων έχουν ανεβάσει πολύ ψηλά τον πήχη και οι προετοιμασίες έχουν αρχίσει εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα.
Ο αριθμός των Συνέδρων και των συνοδών τους, σε μια τέτοια εκδήλωση ξεπερνάει τα 350 άτομα, με εκπροσώπους από τους Συλλόγους Σαρακατσαναίων στην Ελλάδα αλλα και εκπροσώπους των Ομοσπονδιών Συλλόγων Σαρακατσαναίων της Βουλγαρίας και των Σκοπίων.
Ο χαρακτήρας του Συνεδρίου είναι οργανωτικός και έχει ως στόχο να παρουσιάσει απόψεις και προτάσεις που θα βοηθήσουν στην καλύτερη λειτουργία των Συλλόγων Σαρακατσαναίων. Τα στελέχη των Συλλόγων θα έχουν την ευκαιρία να σχεδιάσουν την τακτική και την προοπτική του «Σαρακατσάνικου» για τα επόμενα χρόνια.
Η παρουσία τόσων ανθρώπων από όλη την Βαλκανική χερσόνησο θα είναι μεγάλη προβολή για τον Νομό Θεσπρωτίας και για την Ήπειρο γενικότερα.
Η διοργάνωση του συνεδρίου από τον έναν Ηπειρώτικο Σαρακατσάνικο Σύλλογο για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια, καθώς προηγήθηκε η διοργάνωση της Αδελφότητας Σαρακατσαναίων Ηπείρου στο Τσεπέλοβο, θα αναδείξει τα μοναδικά στοιχεία της παράδοσης των Σαρακατσαναίων της Ηπείρου και δώσει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να γνωρίσουν τις ομορφιές του τόπου μας.

ΗΓΟΥΜΕΝΊΤΣΑ 28 & 29 ΜΑΡΤΙΟΥ 2009


Παρασκευή 3 Απριλίου 2009

Οι Σαρακατσαναίοι της Αττικής και της Πελλοπονήσου ( Γούλας Χρήστος - Εκπρόσωπος Σ.Σ. Βάρης " Αγ. Πέτρος").

Ευχαριστώ τον Σύλλογο Σαρακατσαναίων Θεσπρωτίας, ευχαριστώ το διοικητικό συμβούλιο για την πρόσκληση που μας δώσανε και είμαστε σήμερα εδώ. Ιδιαιτέρως τους ευχαριστώ για όλα τα δρώμενα που μας παρουσίασαν εχθές το βράδυ που έχουν σχέση με το σινάφι μας. Ένα μεγάλο ευχαριστώ είναι και για τα ενεργά τους μέλη που δεν μας έδειξαν μόνο ότι είναι μέλη για την συνδρομή αλλά είναι μέλη ενεργά και από τον πήχη που ανέβασαν χθες το βράδυ και αυτά που μας παρουσίασαν. Ευχαριστώ την Πανελλήνια Ομοσπονδία Σαρακατσαναίων που μου έδωσε το βήμα να μιλήσω για τους Σαρακατσαναίους της Αττικής και της Πελοποννήσου κατά την ταπεινή μου γνώμη. Βέβαια ο καθένας θέλει να μιλήσει για τον τόπο του και δεν υποτιμώ κανένα εδώ μέσα που βρισκόμαστε, απ’ όπου και αν κατάγεται. Θέλω να αναφερθώ στους Σαρακατσαναίους της Αττικής. Μετά την απελευθέρωση της Τουρκοκρατίας κατέβηκαν από την οροσειρά της Πίνδου και των Αγράφων πάρα πολλοί Σαρακατσαναίοι λόγω της γεωγραφικής θέσης της Αττικής που βρέχεται από θάλασσα και είχε πολλά χειμαδιά για τα ζωντανά τους. Ένα ερώτημα μεγάλο κατά την ταπεινή μου γνώμη παραμένει σε μένα είναι που θέλουμε τους Σαρακατσαναίους ότι και πριν της Τουρκοκρατίας ήταν στην οροσειρά της Πίνδου και των Αγράφων. Δεν το λέει καμία λογική αυτό διότι λόγω των καιρικών συνθηκών δεν μπορούσε να επικρατήσει η κτηνοτροφία (τα ζωντανά τους) και θα ερχόταν ο χειμώνας και θα μένανε με την γκλίτσα στο χέρι. Μήπως, ερωτώ και όπως θέλετε σχολιάστε το, ερχόμενη η Τουρκοκρατία το 1453 τους βρήκε σε όλη την Ηπειρωτική Ελλάδα και στην Αττική και στην Πελοπόννησο και επειδή δεν μπορούσαν να αντέξουν την σκλαβιά λόγω της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας που επικρατεί στους Σαρακατσαναίους μαζεύτηκαν στην οροσειρά της Πίνδου και των Αγράφων. Και όπως συζητάμε εμείς σήμερα για τους προγόνους μας, ότι πριν από 180 χρόνια κατέβηκαν από τα Άγραφα μήπως και αυτοί όταν ήταν επάνω, γενιά με την γενιά, υπήρχαν μαρτυρίες ότι από κάποια τοπωνύμια της Ηπειρωτικής Ελλάδος ανέβηκαν στα βουνά των Αγράφων και της Πίνδου και φτάνοντας στην απελευθέρωση ξανακατεβήκαν κάτω, ότι μαρτυρίες είχε ακούσει ο καθένας από τους προγόνους του. Η λέξη Σαρακατσάνος στην Αττική δεν ακουγόταν. Το μεγαλύτερο πιστοποιητικό που ευτυχώς υπήρχε ήταν οι γυναικείες φορεσιές. Και στο Δίλοφο Βάρης, σε πάρα πολλά σπίτια υπήρχαν φορεσιές από τους γονείς και τους προγόνους μας, αλλά και σε όλα τα τσελιγκάτα της Αττικής όπου υπήρχαν Σαρακατσαναίοι και υπήρχαν και στολές. Επίσης, τα τραγούδια τα οποία κυκλοφόρησαν σε κασέτες τα αυθεντικά κλέφτικα ήταν κάτι που μας κέρδισε όλους και φτιάξαμε το Σύλλογο Σαρακατσαναίων Βάρης «Άγιος Πέτρος» το 1983. Η ονομασία Άγιος Πέτρος την δώσαμε στον Σύλλογο γιατί υποσχέθηκαν οι γονείς μας όταν εγκαταστάθηκαν το 1918 στο Δίλοφο Βάρης, το 1923 ίδρυσαν το πρώτο κτηνοτροφικό συνεταιρισμό της Αττικής με Πρόεδρο το Πέτρο τον Γούλα ο οποίος ήταν 26 ετών και στα 27 του χρόνια πέθανε και επειδή η συνείδηση των Σαρακατσάνων γονιών μας και προγόνων μας, φτιάξαμε την εκκλησία Άγιος Πέτρος και τον Σύλλογο. Πιάνομαι από την ομιλία προηγουμένως του κου Δημήτρη Τάνγκα που αναφέρθηκε σχετικά με την αποκατάσταση των Σαρακατσαναίων από το κράτος. Δυστυχώς, το 1929 που έγιναν απαλλοτριώσεις, πιο κάτω από το Δίλοφο, είναι η Βάρη που κατοικούνταν τότε από 40-50 οικογένειες Αρβανίτες, οι οποίοι αποκαταστάθηκαν από 40 στρέμματα μέχρι 140 ανάλογα την οικογενειακή κατάσταση που είχαν. Και οι κτηνοτρόφοι Σαρακατσάνοι πήραν από 4 στρέμματα για οικογενειακή στέγη. Αλλά πάλι το φρόνιμα των Σαρακατσαναίων για το σινάφι τους ήταν περήφανο. Θα σας πω μια μικρή ιστοριούλα, γεγονός, πήγαν κάτι δικοί μας από το Δίλοφο Βάρης να σφάξουν κάτι αρνιά στο Σούλι του Μαραθώνος. Εκεί ήταν ένα στανομάντρι που αποτελούταν από τους Φλωραίους. Όταν πήγαμε εκεί, ο μπαρμπα-Γιώργης ο Φλώρος κρατούσε το εγγόνι στην αγκαλιά του. Είχαμε και μία μακρινή συγγένεια και τον ρώτησε ένας από τους δικούς μας «καλημέρα, τι κάνεις μπαρμπα-Γιώργη» και ο μπαρμπα-Γιώργης του απάντησε: «εδώ φυλάω στην αγκαλιά μου το εγγόνι του Αλή Πασά». Ο μπαρμπα-Γιώργης ο δόλιος δεν είχε χωνέψει που είχε παντρέψει την κόρη του με πρόσφυγα της Νέας Μάκρης. Μ’ αυτό θέλω να πω για την αυστηρή ενδογαμία που υπήρχε στους Σαρακατσάνους που έπρεπε να παντρευτούν από το σινάφι τους. Θέλω να σας πω και για τους Σαρακατσαναίους της Πελοποννήσου. Συζητιέται από πολλούς Σαρακατσάνους ότι στην Πελοπόννησο δεν υπάρχουν Σαρακατσαναίοι. Σας διαβεβαιώνω με τεκμηριωμένες αποδείξεις ότι υπάρχουν πολλοί Σαρακατσαναίοι στην Πελοπόννησο από την Ορεινή Κορινθία έως την Λακωνία οι οποίοι μεταξύ τους τα Σαρακατσάνικα σόγια γνωρίζονται και θέλω να πω όπως λένε για τους Σαρακατσάνους που υπάρχουν γύρω από την Θεσσαλονίκη και πάνω τους Κασανδρινούς, αυτό βγαίνει από διάφορα τοπωνύμια, μικρά ή μεγάλα ανά την Ελλάδα. Έτσι και τους Σαρακατσαναίους της Πελοποννήσου τους έλεγαν Μοραΐτες. Πολλοί από τους γονείς μας και εμείς έχουμε ακούσει. Πλην αυτό και τα ονόματα που έχω σημειώσει εδώ, είναι πάρα πολλά αλλά έχω σημειώσει κάποια τα οποία είναι υπαρκτά στην Πελοπόννησο και αποδεικνύουν αυτά που είπα. Υπάρχουν σόγια Βόγκολος, Μαγγίνας, Μακρής, Ράπτης, Καραγιάννης, Μάμαλης, Γούλας, Τσεκούρας, Τσόγκας, Κορδαλής, Καλύβας, Χανιάς, Κελεπούρης, Γαλάνης, Γρίβας, Μπούτος, Μαργώνης, Μαγγανάς, Ντούνας και άλλα πολλά. Θα σας πω μια ιστορία. Είχα κατέβει με την γυναίκα μου στο Πόρτο Χέλι και ανηφορίζαμε για το Ναύπλιο. Περνώντας το χωριό Τραχιά μας έκαναν οτοστόπ. Εγώ έκοψα να σταματήσω και μου λέει η γυναίκα μου γιατί σταματάς, που ξέρεις τι άνθρωπος είναι. Της απάντησα δικός μας είναι, φαίνεται. Που πας, του λέω. Μου λέει στο Λιγοριό πάω. Τον ρώτησα από πού είναι. Από εδώ από την Τραχιά μου λέει. Τι δουλειά κάνεις τον ρωτάω. Έχω γίδια (κατσίκια) μου λέει. Πως λέγεσαι του λέω. Καλύβας μου λέει. Του λέω είσαι Σαρακατσάνος. Όχι, μου λέει, Βλάχος. Ξέρεις Βλάχικα του λέω και μου λέει ξέρω. Και του λέω κάτι βλάχικες λέξεις που είχα ακούσει. Μου είπε όχι τέτοια. Τι του λέω ξέρεις. Μου λέει στομόνο, ορμόνο μου λέει και του λέω τι λες, αυτές είναι Σαρακατσάνικες λέξεις. Σαρακατσάνος είσαι αλλά έχεις χάσει την ταυτότητά σου. Και άλλα πολλά. Έχουν κάνει δύο συναπαντήματα τα λένε αυτοί, ανταμώματα τα λέμε εμείς, από τα οποία στο δεύτερο είχα την τιμή να παρευρεθώ με τον Αντώνη τον Βλάχο, και προς τιμήν του κου Κατσαρού, τέως αντιπρόεδρου Βουλής και νυν προέδρου του ΕΛΓΑ παρευρέθην στην εκδήλωση αυτή μαζί με τον Νίκο Καλαί πρώην βουλευτή και τον Ηλία τον Σαμουρέλη, τον οποίο τον ξέρουμε όλοι, πανταχού παρών και τα πάντα πληρών. Για τον κο Κατσαρό θα θελα να πω ότι για μένα είναι ο πατριάρχης των Σαρακατσαναίων γιατί έχει προσφέρει και προσφέρει ακόμα πολλά στο σινάφι μας με την παρουσία και τα βιβλία που έχει γράψει. Για το θέμα που προανέφερα προηγουμένως για τις φορεσιές ότι είναι το μεγαλύτερο πιστοποιητικό για την κάθε Ελληνική ρίζα απ’ όπου και αν κατάγεται, έτυχε στο Μουσείο Μπενάκη να υπάρχει φορεσιά της Σαρακατσάνας Αττικής. Και θα κλείσω με μια μικρή ιστοριούλα. Ένας μπάρμπας μου Θανάσης το όνομα, το 1925, υπηρετούσε στην Θράκη, στο καταυλισμό που υπήρχε τα καλώδια από τα τηλέφωνα του καταυλισμού ήταν χάμω. Δίπλα στο στρατόπεδο υπήρχε ένα τσελιγκάτο Σαρακατσάνων και τα άλογά τους που ήταν το μεταφορικό τους μέσον, εκεί που βοσκούσαν, με τα πόδια τους και τα νύχια τους έκοβαν τα καλώδια και είχε δώσει διαταγή ο διοικητής να διώχνουν τα άλογα και μέχρι και να τα τουφεκάνε. Ο μπάρμπας μου ο Θανάσης, που καταγόταν από κτηνοτροφική οικογένεια και πονούσε τα ζωντανά πήγαινε τα μάζευε και τα πήγαινε στα κονάκια τους και τα μαντριά τους. Είχε έρθει άνοιξη και κούρευαν τα πρόβατά τους εκεί στο τσελιγκάτο. Ο μπαρμπα Θανάσης πήγε εκεί και του λέγει να του δώσουν κανά ψαλίδι να κουρέψει και αυτός. Τον ρώτησαν από πού είναι και εκείνος απάντησε ότι είναι από την Αττική, από ένα χωριό της Αθήνας και ότι είναι σινάφι τους και αυτός. Αλλά οι εκεί Σαρακατσαναίοι του απαντούν ότι όσοι περνούν από εδώ όλοι μας λένε ότι είναι σινάφι αλλά για να είσαι σινάφι μας είναι πολύ δύσκολο. Ο μπαρμπα-Θανάσης όταν πήρε το ψαλίδι για να κουρέψει τα πρόβατα σήκωσε τα μανίκια του πουκαμίσου του και από μέσα είχε μια φανέλα που του είχε δώσει η μάνα του όταν είχε φύγει στρατιώτης η οποία ήταν μάλλινη για να μη κρυώνει και η φανέλα είχε χειρόκτια. Τα λεγόμενα χειρόκτια με σαρακατσάνικα κεντίδια δηλαδή μοτίβα σαρακατσάνικα. Και μόλις είδαν τα κεντίδια στα χειρόκτια της φανέλας, τότε είπαν «Δικός μας είναι».
Ευχαριστώ πολύ.